عوارض ناشی از مصرف غذای آلوده به چند روز تب، دل‌به‌هم‌خوردگی و دل درد خلاصه نمی‌شود و می‌تواند اثرات مادام‌العمر نگران‌کننده‌ای از حمله قلبی گرفته تا فشار خون و از دست دادن کلیه‌ها را شامل شود.

محبوبه عمیدی: بسیاری از مردم عوارض ناشی از مصرف غذای آلوده را چند روز تب، دل‌به‌هم‌خوردگی و دل درد می‌دانند؛ اما پژوهش‌ها نشان می‌دهد مصرف غذای آلوده می‌تواند اثرات مادام‌العمر نگران‌کننده‌ای از افزایش شانس ابتلا به آرتروز گرفته تا افزایش فشار خون و از دست دادن کلیه‌ها داشته باشد.

به گزارش ساینتیفیک امریکن، یکی از قربانیان این مسمومیت‌های غذایی دینای ۱۴ است که از اولین سال‌های راه رفتن تاکنون به دلیل احساس درد شدید در زانوها و قوزک پایش سراغ ورزش نرفته و حتی از درد نیمه‌شب‌ها بیدار می‌شود. دو متخصص اطفال و یک متخصصص بیماری‌های استخوانی این دردها را دردهای دوران رشد تشخیص داده‌اند چون تصور اینکه یک مسمومیت غذایی بتواند به آرتریت واکنشی منجر شود، هنوز برای بسیاری از پزشکان هم دشوار است.

دینا زمانی که ۱۱ سال داشت در تحقیقی که توسط سازمان «بیماری‌های ناشی از غذا را متوقف کنیم، STOP » شرکت کرد که برای شناخت اثرات ناشی از عفونت‌ها و مسمومیت‌های غذایی طراحی شده بود. در این پرسش‌نامه سئوالاتی در مورد دردهای مزمن که افراد گرفتار آن شده بودند نیز وجود داشت. دینا زمانی که تنها ۳ سال داشت مانند بیش از ۵۰ نفر دیگر به دلیل مصرف طالبی آلوده به سالمونلا دو هفته در بیمارستان بستری شده بود و حالا می‌دید که در میان شکایات این افراد از مشکلات ظاهر شده پس از این مسمومیت آرتریت واکنشی نیز به چشم می‌خورد.

خانواده او که مانند بسیاری از افراد نمی‌توانستند ارتباطی میان آرتریت و مسمومیت غذایی پیدا کنند، به سراغ یک متخصص بیماری‌های روماتیسمی رفتند. آزمون‌ها نشان می‌دادند دینا به آرتریت واکنشی مبتلا شده و هیچ توضیحی غیر از مسمومیت غذایی برای ابتلای او به این بیماری وجود ندارد. پرونده‌ پزشکی دینا نشان می‌داد او در دهمین روز بستری شدن در بیمارستان می‌لنگیده و از درد مفاصل شکایت کرده است.

مشکل رایج؟

تصور این‌که مسمومیت‌های غذایی می‌توانند یک عمر فرد را درگیر کنند، هولناک است؛ اما تا سال‌های اخیر هیچ پژوهشی برای شناخت اثرات این بیماری‌ها وجود نداشت و به تازگی چند تیم از محققان بررسی ارتباط میان این بیماری‌ها و مشکلات آتی را آغاز کرده‌اند.

آمار منتشر شده توسط سازمان‌های بهداشتی و نظارتی ایالات متحده نشان می‌دهد تنها در سال ۲۰۱۱ / ۱۳۹۰ بیش از ۴۸میلیون مورد ابتلا به مسومیت‌های غذایی، ۱۲۸هزار مورد بستری و بیش از ۳۰۰۰ مرگ در ۵۰ ایالت این کشور گزارش شده است. این رقم در کشورهای عضو اتحادیه اروپا نزدیک به ۴۹هزار مورد ابتلا و ۴۶ مورد مرگ را به دلیل مسمومیت‌های غذایی در سال ۲۰۰۹ / ۱۳۸۸ نشان می‌دهد. هزینه سالانه ابتلای مردم به عفونت‌های باکتریایی حداقل ۶٫۷ میلیارد دلار برآورد شده که اگر مشکلات ناشناخته آتی نیز به آن اضافه شوند، به مراتب بیشتر از این خواهد شد.

کرک اسمیت از مرکز بهداشت مینه‌سوتا که این پژوهش‌ها را آغاز کرده می‌گوید: «مردم پیامدهای ناشی از مسمومیت‌ها و عفونت‌های غذایی را چند روزی اسهال و استفراغ می‌دانند اما باید خودشان را برای بیماری‌های مزمنی آماده کنند که می‌توانند تمام زندگی آنها را تحت‌الشعاع قرار بدهند».

این اثرات مادام‌العمر تنها در افرادی که به علت شدت مسمومیت بستری شده‌اند، دیده نمی‌شود بلکه دوره کوتاه‌مدت تب و دل‌به‌هم‌خوردگی که بر اثر آلودگی فرد به سالمونلا یا شیگلا رخ داده نیز می‌تواند باعث ورم مفاصل، مشکلاتی در مجاری ادراری و حتی آسیب به چشم‌ها شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهند عفونت ناشی از اشرشیا کلی O157:H7 می‌تواند باعث از کار افتادن کلیه و ظهور دیابت در فرد شود و ابتلا به عفونت‌های کامپیلوباکتری می‌تواند کولیت اولسروز را که روده‌ها و بخصوص روده بزرگ را دچار التهاب مزمن می‌کند، درگیر کند.

جالب است بدانید این میکروارگانیسم‌ها بسیار متداولند و در گوشت، ماکیان، تخم‌مرغ‌، غذاهای دریایی، میوه، سبزیجات و حتی غذاهای فراوری شده وجود دارند.

آمارها نشان می‌دهند در سوئد بین سال‌های ۱۹۹۷ / ۱۳۷۶ تا ۲۰۰۴ / ۱۳۸۳ حدود ۱۰۱۸۶۰ نفر دچار مسمومیت‌ غذایی شده‌اند و بخش قابل‌توجهی از آنها از مشکلات مزمن متعددی که پیش از این ذکر شد، رنج می‌برند. در اسپانیا نیز پس از شیوع سالمونلا در سال ۲۰۰۵ / ۱۳۸۴آمار مشابهی وجود دارد.

یکی از دقیق‌ترین پژوهش‌ها روی ساکنان شهری کوچک در ایالات متحده انجام شده که تقریبا نیمی از ساکنان آن به دلیل سیل و آلودگی آب آشامیدنی در سال ۲۰۰۰ / ۱۳۷۹ به E. coli O157 دچار عفونت باکتریایی شدند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد در میان افرادی که شدیدتر از دیگر ساکنان این شهر به عفونت مبتلا شدند، ۳۳درصد شانس بیشتر برای ابتلا به فشار خون بالا، ۲۱۰درصد احتمال بیشتر خطر حمله قلبی و سکته و ۳۴۰درصد خطر ابتلا به مشکلات کلیوی وجود دارد. به همین دلیل بررسی فشار خون افرادی که شرایط مشابهی را تجربه کرده‌اند، هر سال یک بار و نحوه عملکرد کلیه‌های آنها هر ۲ تا ۳ سال یک بار پیشنهاد شده است.

هنوز کسی نمی‌تواند ارتباط دقیق میان مسمومیت‌ها یا عفونت‌های غذایی را با این بیماری‌های مزمن تشریح کند، اما جمع‌آوری اطلاعات در مورد قربانیان این بیماری‌ها و آغاز کمک‌های پزشکی مرتبط می‌تواند از شدت آسیب‌های بعدی در این افراد بکاهد. در حال حاضر سازمان غذا و داروی ایالات متحده، FDA به سازمان STOP اجازه داده است میزان فراوانی مشکلات ناشی از این بیماری‌ها را بررسی کند. نتایج این بررسی که با حمایت مالی FDAهمراه خواهد بود، می‌تواند به سازمان‌های بهداشتی در شناسایی قربانیان این بیماری‌ها و آغاز درمان‌های پیشگیرانه کمک کند.